Những chiếc lá chơi vơi giữa trống vắng cuộc đời

– Thi thoảng tôi vẫn bắt gặp hình ảnh những người già lầm lụi, đơn côi giữa phố xá đông vui, ồn ã. Hình ảnh ấy sẽ ám ảnh, vương vít hoài trong tâm trí tôi với những lý do không gọi được thành tên… Chỉ biết rằng - tôi luôn thấy lòng chùng xuống, nao nao trước những hình ảnh ấy – hình ảnh về những vạt nắng xế chiều yếu ớt và nhỏ nhoi, cố hắt chút ấm nóng vào đời…

Đó là niềm trắc ẩn trong một chiều mưa bất chợt, tôi táp vội vào quán café ven đường để trú mưa, kiếm một góc khuất có ô cửa nhỏ quay ra phố, hướng cái nhìn nhòe nhoẹt và thành vệt ngang dọc khi mưa rơi ướt cặp kính cận về phía bên kia vỉa hè… Một bà cụ mình quấn cái áo tơi rách, đầu đội chiếc nón mê đen xỉn sũng nước, bàn chân run rẩy bấm từng bước xuống nền gạch lát, quần xắn cao lộ màu da nâu khô sắt và nhợt nhạt…

Hình ảnh những người già cô độc bước đi, lê đôi bàn chân lạnh với đôi dép cũ mòn trên phố luôn làm ta day dứt như đang nhìn một vầng mặt trời dần khuất bóng, bé nhỏ và mong manh trong buổi chiều tà. Đó là một bà cụ ăn xin…

Những chiếc lá chơi vơi giữa khoảng trống vắng giữa cành cây và mặt đất, thân lá, gân lá đã úa vàng, hằn lên dấu vết của thời gian, cuống lá bấu víu cành cây, chỉ một cơn gió vô tình tạt ngang cũng khiến lá chao nghiêng, xoay vòng, rời đi, chìm trong không gian hắt hiu của ngày và ngủ yên cùng đất nâu lạnh lẽo… Ảnh: timnhanh.com

Tôi chẳng có nhiều tiền và chật vật lắm với cuộc sống của một tân cử nhân; và trong cái thành phố phồn hoa nhộn nhịp này, có bao nhiêu số phận, cảnh đời như thế, sẽ chẳng thể sẻ chia với từng người; nhưng tôi vẫn đội mưa băng qua đường, bỏ vào chiếc nón mê sờn rách những đồng tiền lẻ… Bàn tay xương xẩu của bà cụ chợt bấu lấy tay tôi, khuôn mặt ngước lên, ánh nhìn rưng rưng… Tôi quay vội mặt đi, không dám nhìn lâu vào khuôn mặt nhầu nhĩ của bà cụ… Lòng bàng hoàng, ngỡ ngàng, tôi như nhìn thấy lại bóng dáng người bà đã khuất của mình…

Còn mãi trong tâm trí tôi là hình ảnh bà nội với mái tóc bạc trắng phất phơ, lưa thưa trong nắng chiều, lưng còng gánh chuối ra chợ làng bán, được đồng nào lại dành dụm mua đồng quà, tấm bánh, cuốc bộ hơn ba cây số mang lên cho hai anh em tôi. Một đời nội cam chịu, hết lòng vì con cháu, nhận mọi cay đắng và thua thiệt về mình…

***

Người già như những vạt nắng chiều, đã mong manh, nhỏ nhoi, lại càng yếu ớt hơn nữa khi cuộc đời đẩy họ đến những bất hạnh…

Tôi vẫn còn nhớ những tâm sự - hay nói đúng hơn là những than thở về cuộc đời, số kiếp của một bà cụ 88 tuổi đang điều trị tại trại phong Sóc Sơn (Hà Nội) khi tôi theo đoàn tình nguyện trẻ lên đây thăm. Tôi hỏi cụ về một bức ảnh gia đình đã cũ mờ đặt ở đầu giường, cụ nghẹn ngào kể: “Cách đây lâu lắm rồi, trong lần về quê dự đám cưới đứa cháu, tôi đã gọi cả họ hàng con cháu lại và bảo, tôi không may mắc căn bệnh này, mọi người cứ coi như tôi chết rồi. Biết làm sao, mình mắc bệnh thì phải chịu, nhưng nhiều lúc chạnh lòng nhớ con cháu, quê hương bản quán vô cùng, nước mắt cứ muốn chảy ra mà không chảy được, vì đã khô cạn rồi, làm gì còn nước mắt nữa mà chảy?”.

Rồi cụ cầm khung ảnh lên, chỉ cho tôi từng người trong gia đình của cụ Vĩnh Phúc. Tôi hỏi vụ mong muốn gì, cụ cười buồn chia sẻ: “Bây giờ thì chỉ biết nương nhờ Nhà nước thôi, chứ làm gì có quyền được mong muốn… Có chăng chỉ là mong đêm không mất ngủ, ngày không đau nhức, được ở ổn định một nơi, không bị chuyển trại thường xuyên thôi!”.

"Tôi không may mắc căn bệnh này, mọi người cứ coi như tôi chết rồi".

Cũng tại trại phong này, tôi đã gặp và nghe câu chuyện buồn của một bệnh nhân tên Nguyễn Thị Sợi. Bà đã dành dụm những số tiền trợ cấp ít ỏi của mình, thậm chí mượn thêm từ những bệnh nhân khác trong trại để cho Nguyễn Văn Bình - một thanh niên cùng làng vay đi học đại học trên thành phố. Nhưng khi ra trường, cậu này bặt vô âm tín… Bà Sợi khóc nấc, nắm chặt tay tôi mà nói: "Nó lừa tiền tôi đã 5 năm rồi. 5 năm, cuộc sống của tôi khốn khổ, chật vật… Đời tôi đã khổ, nhưng lại cứ hay thương người…”.

Nhìn người đàn bà bệnh tật tuổi đã ngoại lục tuần khóc, lòng tôi như thắt lại… . Những sóng gió cuộc đời gợn trên trán, dưới hai con mắt và khóe môi co lại, đỏ dần lên, cố ép cho nước mắt chảy ra… mà không thể… Sau này tôi đã tìm mọi cách dò hỏi về chàng thành niên kia theo chỉ dẫn và thông tin của bà Sợi, nhưng vẫn vô vọng… Tôi thấy hổ thẹn khi không thể giúp được gì để vơi bớt những bất hạnh trong đời của một người già...

***

Trên con đường nhỏ chạy qua vườn đào Nhật Tân những ngày giáp Tết, tôi chợt nhìn thấy một bà cụ… Với đôi quang gánh mòn cũ trên đôi vai gầy yếu trơ trọi trong mưa bụi lành lạnh cuối năm, bà lặng lẽ gánh đào vào phố, mang mùa xuân yêu thương đến với mọi người qua từng nụ đào còn thiêm thiếp ngủ.

Nhìn lưng cụ còng xuống, trong tôi bỗng có một nỗi sợ ùa về - nỗi sợ tuổi già… Con người ai cũng phải trải qua sinh – lão – bệnh – tử. Những người già mà chúng ta gặp trong cuộc sống hàng ngày mình, không đâu khác, chính là hiện thân cho tương lai của chính chúng ta, là đoạn đường rồi chúng ta sẽ phải lần lượt đi đến…

Có lẽ cô đơn là một sự hành hạ khắc nghiệt nhất mà thời gian trút xuống những người già. Họ quá mong manh để chống lại cái lạnh lùng, cô độc của bóng tối khi đêm về, một điều gì đó sẽ lịm đi, tan âm thầm giữa cõi trời đất hư vô…

Có một câu chuyện thế này: Trong một gia đình ngư dân có một bà mẹ già, bữa cơm nào bà tranh phần ăn đầu cá… Khi bà sắp khuất núi, người ta hỏi tại sao bà thích ăn đầu cá, bà mới thành thật nói rằng, đầu cá nào có ngon lành gì… Là bà thấy mình già rồi, vô dụng, không giúp gì được cho con cháu, nên tự nhận phần hầm hiu về mình, nhường phần thơm ngon cho con cháu…

Câu chuyện buồn quá... Đôi khi ta vô tình, không chịu nhìn sâu vào những điều tưởng như không bình thường, thậm chí lạ lùng, quái gở. Chúng ta có biết đâu ông bà cha mẹ vẫn hàng ngày chấp nhận, chịu đựng, và hi sinh… để được nhìn thấy niềm vui, sự thoải mái của con cháu. Khi ấy, họ cũng – lặng thầm - mỉm cười. Nhưng những người bề dưới, nếu biết, sẽ cười theo hay khóc thầm?

Vậy nên, xin hãy nâng niu và nhẹ nhàng với những người già ta gặp trong cuộc đời – những chiếc lá chơi vơi giữa khoảng trống vắng giữa cành cây và mặt đất, thân lá, gân lá đã úa vàng, hằn lên dấu vết của thời gian, cuống lá bấu víu cành cây, chỉ một cơn gió vô tình tạt ngang cũng khiến lá chao nghiêng, xoay vòng, rời đi, chìm trong không gian hắt hiu của ngày và ngủ yên cùng đất nâu lạnh lẽo…

*

Lương Đình Khoa

Nếu ko có những người già làm sao có đc chúng ta ngày nay. Chúng ta nên kính trọng họ. Nhưng đôi khi trên xe bú, lì vẫn bắt gặp những người ko biết tôn trọng họ, chỉ cần 1 cử chỉ nhẹ nhàng đó là nhường ghế cho người già ( hay phụ nữ mang thai ) thôi, vậy mà lớp trẻ, thanh niên trai tráng có người vẫn ko làm đc, vẫn cứ dửng dưng như tiền í. Thật đáng trách. Vậy nên có ai đọc đc bài này, xin hãy kiểm điểm bản thân lại nhé! đơn giản các bạn cứ đặt mình vào trường hợp người đó, hoặc xem mình là người thân của người đó. Vậy là các bạn sẽ làm đc thối